Οι Γκαγκαούζοι των Σκοπίων

Στο μόρφωμα των Σκοπίων διαβιούν αρκετές χιλιάδες Γκαγκαούζοι, τους οποίους αυθαίρετα οι Αρχές (σε συγχορδία με τους Τούρκους) θεωρούν εκχριστιανισμένο τουρκικό φύλο. Αντιθέτως, υπάρχουν διάφορες πηγές οι οποίες, σύμφωνα με τους επιστήμονες, πιστοποιούν ότι πρόκειται για τουρκόφωνους Μικρασιάτες, που είναι χριστιανοί ορθόδοξοι και εντάσσονται στους Καραμανλήδες.10

Κατωτέρω θα αναφερθούν ορισμένα στοιχεία για την άγνωστη αυτή μειονότητα. Τα πρώτα στοιχεία για τους Γκαγκαούζους χάνονται στα βάθη της Ιστορίας και πιο συγκεκριμένα στο 1243, όταν το κράτος των Σελτζούκων διαλύθηκε από τους Μογγόλους, μετά από τη μάχη του Κουσεντάγ. Τότε, ο σουλτάνος του Ικονίου Καϊκοβούζ (του οποίου η μητέρα ήταν χριστιανή) κατέφυγε στην Κωνσταντινούπολη. Ο αυτοκράτορας Μιχαήλ Η΄ του επέτρεψε να εγκατασταθεί (μαζί με τα υπολείμματα του στρατού του) στη βόρεια Βουλγαρία, έξω από τη Βάρνα. Λίγο μετά δημιουργήθηκε το Δεσποτάτο της Καβάρνας, στο οποίο υπήρχαν 68 χωριά κατοικούμενα από Γκαγκαούζους (ή Γκαγκαβούζηδες). Το 1283 οι Οθωμανοί το διέλυσαν. Τότε πολλοί Γκαγκαούζοι κατέφυγαν στη Νέα Ζίχνη Σερρών και στη Βέροια, ενώ άλλοι πήγαν στη Βουλγαρία και στη Ρουμανία. Σε όλα τα μέρη στα οποία κατέφυγαν διατήρησαν τα ήθη και τα έθιμά τους. Παντού διακρίνονταν για τη μαχητικότητά τους και το μίσος τους για τους Τούρκους. Οι τελευταίοι κατέβαλαν συνεχείς προσπάθειες να τους αλλαξοπιστήσουν, με πενιχρά όμως αποτελέσματα.

Κατά τον 19ο αιώνα οι Γκαγκαούζοι της κεντρικής Βαλκανικής συμπαρατάχθηκαν με τους Ρώσους κατά τους δύο πολέμους των τελευταίων εναντίον της Υψηλής Πύλης. Οι περισσότεροι ακολούθησαν τον ρωσικό στρατό μετά το πέρας των εχθροπραξιών και εγκαταστάθηκαν στη Βεσσαραβία και στη Μολδαβία (όπου βρήκαν άλλους ομοφύλους τους) για να αποφύγουν τα αντίποινα των Οθωμανών. Όσοι παρέμειναν στην οθωμανική επικράτεια υπέστησαν την μήνι των Τούρκων, οι οποίοι τους διασκόρπησαν στα Σκόπια και στην Ανατολική Θράκη. Μολαταύτα δεν κατάφεραν να αλλοιώσουν την εθνική τους συνείδηση. Αυτό διεφάνη περίτρανα από τη στάση τους κατά την απελευθέρωση της Ανατολικής Θράκης από τον ελληνικό στρατό, κατά τα έτη 1919-20. Υποδέχθηκαν με ενθουσιασμό τους Έλληνες και συγκρότησαν ένα σώμα αποτελούμενο από 700 άνδρες για να πολεμήσουν τους Τούρκους. Οι τελευταίοι δεν το ξέχασαν και τους θεώρησαν ανταλλάξιμους, μετά την υπογραφή της Συνθήκης της Λωζάνης. Τους επέβαλαν, λοιπόν, να εγκαταλείψουν την τουρκική επικράτεια για την Ελλάδα. Οι Γκαγκαούζοι εγκαταστάθηκαν στην περιοχή της Ορεστιάδας, η οποία έμοιαζε με τον τόπο τους, με την κρυφή ελπίδα να επιστρέψουν μία ημέρα στις πατρογονικές τους εστίες.

ΠΗΓΗ: infognomonpolitics.blogspot.com

Aρχαία πόλη στη Λωρίδα της Γάζας

Μια πλούσια αρχαία πόλη έρχεται στο φως στην περιοχή της Ράφα, στη Λωρίδα της Γάζας.

Η θέση, της οποίας μια παρουσίαση έγινε στις αρχές του 2010, είναι τουλάχιστον 2000 ετών και μέχρι στιγμής περιλαμβάνει εντυπωσιακά Ελληνορωμαϊκά και Βυζαντινά και κατάλοιπα. Χιλιάδες νομίσματα με τη μορφή της θεάς Αθηνάς, καθώς και ένας μεγάλος αριθμός επιμελημένων αγγείων από πηλό αλλά και υαλόμαζα μαρτυρούν την ακμή της πόλης. Περισσότερες πληροφορίες όμως είναι δύσκολο να αποκομίσουμε.

Η θέση βρίσκεται σε μια από τις δυσκολότερες για αρχαιολογικό έργο περιοχές στον πλανήτη. Τοποθετημένη στα σύνορα της Γάζας με την Αίγυπτο, βρίσκεται σε άμεση γειτνίαση με τις σήραγγες που σκάβουν οι Παλαιστίνιοι με σκοπό τον ανεφοδιασμό της περιοχής τους και συχνά το δικό τους πέρασμα προς τη Χώρα του Νείλου. Τα ισραηλινά πυρά λοιπόν δεν είναι άγνωστα για τους αρχαιολόγους και τους υπόλοιπους εργαζόμενους στο χώρο, που συχνά εκκενώνουν την περιοχή κατά τους βομβαρδισμούς για να συνεχίσουν το έργο τους όταν τα πνεύματα ηρεμούν. Ειρωνεία της τύχης αποτελεί το γεγονός ότι και η ίδια η θέση περιλαμβάνει σήραγγες: αρχαία περάσματα προς την Αίγυπτο που διευκόλυναν τον αιφνιδιασμό ελληνιστικών στρατών και ρωμαϊκών λεγεώνων. «Τα βομβαρδιστικά δεν ξεχωρίζουν τους ανασκαφείς από αυτούς που σκάβουν (νέες) σήραγγες. Τώρα όμως είναι ήρεμα», δηλώνει ο Abdel Halim abu Kadeja, ως εκπρόσωπος των αρχαιολογικών-τουριστικών αρχών της Γάζας.

Εκτός όμως από του προφανείς κινδύνους από τον πόλεμο, η θέση απειλείται και από την αρχαιοκαπηλία - ένα νόμισμα με την Αθηνά μπορεί να κάνει θραύση στη μαύρη αγορά - ενώ το ισραηλινό εμπάργκο δυσχεραίνει την απόκτηση χημικών για τη συντήρηση των αρχαιολογικών θησαυρών. Οι συνθήκες αυτές δεν σημειώνονται μόνο στην ελληνορωμαϊκή συνοριακή πόλη.

Παρομοίως απειλείται και γειτονική θέση του 3ου αι., μια πρώιμη χριστιανική εγκατάσταση όπου σώζονται περίφημα ψηφιδωτά δάπεδα και άλλα αξιόλογα αρχιτεκτονικά κατάλοιπα. Όταν όμως η απλή επιβίωση αποτελεί ζήτημα για τους σημερινούς Παλαιστίνιους, οι αρχαιότητες δεν αποτελούν προτεραιότητα. Έτσι για την προστασία των χώρων αυτών οι Παλαιστινιακές αρχές μπορούν μόνο να ελπίζουν σε ευαισθητοποίηση διεθνών πολιτιστικών φορέων.

Πηγή: Al Jazeera, 03/10/10

Ο Ελληνισμός του Καυκάσου και η μεγάλη πρόκληση

Του Σάββα Καλεντερίδη

Στο προηγούμενο φύλλο μας, αναφερόμενοι στην ιστορική λειτουργία που τελέσθηκε στην Παναγία Σουμελά, στον Πόντο, θεωρώντας ότι πράττουμε το καθήκον μας απέναντι στην Αλήθεια αλλά και απέναντι στην Πατρίδα, αναδείξαμε τον καίριο ρόλο που έπαιξε ο Ιβάν Σαββίδης στο ‘άνοιγμα’ της Σουμελά.

Για να βάζουμε τα πράγματα στη θέση τους, ο σκοπός μας δεν ήταν να ‘αγιοποιήσουμε’ τον Ιβάν Σαββίδη, όπως σκοπός μας ως εφημερίδα δεν είναι να υπηρετούμε πρόσωπα, αλλά ιδέες και πάνω απ’ όλα το συμφέρον της Πατρίδας.

Μιας που όμως αναφερθήκαμε στον εκ της ηρωικής Σαντάς καταγόμενο συμπατριώτη μας, περιμένουμε από αυτόν, μέσα στα πλαίσια των οικονομικών και πολιτικών δυνατοτήτων που διαθέτει, πρώτον να παραμερίσει τα προσωπικά με τους άλλους ισχυρούς ποντιακής παράγοντες της Ρωσίας και όλοι μαζί, σε συνεννόηση με τη ρωσική και την ελληνική κυβέρνηση, να οργανώσουν καλύτερα τις ελληνικές κοινότητες του Καυκάσου, που αποτελούν, ίσως, το πιο στρατηγικής σημασίας κομμάτι του Ελληνισμού τη δύσκολη περίοδο που περνά η Ελλάδα και το Γένος.

Στις νέες συνθήκες που έχουν δημιουργηθεί στην περιοχή, μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης, ελλείψει κάποιου σχεδίου της Αθήνας, ο ελληνισμός του Καυκάσου είναι κυριολεκτικά αφημένος στην τύχη του. Η γλώσσα, ο πολιτισμός και σε κάποιο βαθμό η εθνική συνείδηση ακολουθούν μια αυτόνομη και -κυρίως- αδιέξοδη πορεία, σε μια αρκετά διαφορετική κατεύθυνση από αυτήν του υπόλοιπου Ελληνισμού.

Αυτή την κρίσιμη στιγμή για την Ελλάδα και τον Ελληνισμό, είναι περισσότερο επιτακτική η ανάγκη από ποτέ ο Ελληνισμός του Καυκάσου να συγκροτηθεί σε μια νέα κοινοτική βάση, να ενισχυθούν οι δεσμοί με τον ελλαδικό και τον απόδημο Ελληνισμό και να αποτελέσει μια πραγματική ‘γέφυρα’ που θα ξαναφέρει τα ελληνικά συμφέροντα στον δοκιμαζόμενο από θρησκευτικές και εθνοτικές έριδες Καύκασο.

Αυτή την κρίσιμη στιγμή που ίσως εμείς οι Έλληνες του Καυκάσου αλλά και της Ελλάδας είμαστε η μόνη φυλή που θα μπορούσε να παίξει πραγματικά έναν εξισορροπητικό ρόλο στο δοκιμαζόμενο Καύκασο, κάτι που όχι μόνο δεν ενοχλεί αλλά ανακουφίζει τη Μόσχα, εκεί θα πρέπει να δώσουμε το βάρος μας και όχι σε αδιέξοδες προσπάθειες δημιουργίας μηχανισμών επιρροής στην Ελλάδα. Και ακριβώς επειδή η Πολιτεία είναι απούσα, το βάρος πέφτει στον οργανωμένο ποντιακό χώρο στην Ελλάδα και τη Ρωσία, που αντί να καταναλίσκει την ενέργειά του σε διαγκωνισμούς και -ενίοτε πισώπλατους- διαξιφισμούς, καλό είναι να συνεννοηθεί, για να γνωρίσουμε νέες επιτυχίες.

Ούλ’ εντάμαν αδέλφια του Καυκάσου και της Ελλάδος.

ΠΗΓΗ: infognomonpolitics.blogspot.com